اتریوم (Ethereum) که با واحد اختصاری ETH شناخته می‌شود، یک ارز دیجیتال و بلاکچین غیرمتمرکز است که به طور چشمگیری صنعت بلاکچین را دگرگون کرده است. اتریوم نه تنها به عنوان یک ارز دیجیتال، بلکه به عنوان بستری برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز شناخته می‌شود. این فناوری در واقع دروازه‌ای به سوی آینده‌ای غیرمتمرکز است که در آن افراد می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌ها، خدمات مالی و غیرمالی را به راحتی و با امنیت بیشتر انجام دهند.
اتریوم با هدف تغییر ساختار سیستم‌های مالی، اجتماعی و بسیاری از بخش‌های دیگر، پایه‌گذار یک اکوسیستم است که در آن هیچ‌کس نمی‌تواند بر تصمیمات و فعالیت‌های مردم تاثیر بگذارد. این فناوری فرصت‌های جدیدی را در اختیار توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد و به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین رقبای بیت‌کوین در عرصه ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. اتریوم به واقع، نخستین گام‌های واقعی در راستای ساخت دنیای غیرمتمرکز را برداشته است.
اتریوم چیست؟
اتریوم که با نماد ETH یا (Ξ) شناخته می‌شود، یک شبکه غیرمتمرکز و مبتنی بر قراردادهای هوشمند است. این بلاکچین که توسط ویتالیک بوترین، گوین وود و تیمی از توسعه‌دهندگان دیگر طراحی شد، در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ به‌طور رسمی راه‌اندازی شد. اتریوم به دنبال یک عرضه اولیه سکه (ICO) موفق توانست به سرعت جایگاه خود را در دنیای ارزهای دیجیتال پیدا کند و هم‌اکنون بزرگترین ارز دیجیتال جهان پس از بیت‌کوین است.
اتریوم به دلیل قابلیت‌هایی که برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده، یک فناوری انقلابی محسوب می‌شود. با استفاده از این بلاکچین، برنامه‌نویسان می‌توانند برنامه‌های غیرمتمرکز بسازند که بر روی شبکه‌ای ایمن و بدون نیاز به واسطه اجرا می‌شوند. هزاران قرارداد هوشمند و برنامه بلاکچینی در حال حاضر بر بستر اتریوم در حال فعالیت هستند، از جمله مهم‌ترین آنها صرافی غیرمتمرکز یونی سواپکه امکان تبادل ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به واسطه فراهم می‌آورد.
اتریوم چطور کار میکند؟
اتریوم یک شبکه بلاکچینی است که بر اساس قراردادهای هوشمند و مکانیزم اثبات سهام (PoS) کار میکند. در این شبکه، تمامی فعالیت‌ها توسط کدهای برنامه‌نویسی کنترل می‌شوند و به همین دلیل غیرقابل سانسور و دستکاری است. برای ایجاد تغییرات در شبکه، باید اکثریت مشارکت‌کنندگان با آن موافق باشند. این ویژگی امنیت و شفافیت شبکه را تضمین میکند.
برای استفاده از اتریوم یا خرید و نگهداری اتر، نیازی به دانش فنی پیچیده نیست. همانطور که برای استفاده از اینترنت نیازی به درک عمیق از نحوه کارکرد شبکه‌ها ندارید، در اتریوم نیز تنها به یک تلفن همراه هوشمند یا کامپیوتر نیاز دارید. با نصب چند نرم‌افزار یا ثبت‌نام در سایت‌های مختلف، می‌توانید به راحتی از این شبکه استفاده کنید و معاملات خود را انجام دهید. اتریوم این امکان را برای کاربران فراهم میکند که بدون نیاز به دانش تخصصی وارد دنیای ارزهای دیجیتال شوند.
بلاکچین اتریوم
بلاکچین اتریوم یک دفتر کل دیجیتال و عمومی است که تمام تراکنش‌های شبکه را به‌صورت شفاف و امن ثبت میکند. این فناوری مانند یک حساب‌کتاب دیجیتال عمل میکند که هر تراکنش در آن برای همیشه ثبت می‌شود. برای مثال، اگر شما اتر (ETH) را برای کسی ارسال کنید، این تراکنش به طور دائم در بلاکچین ذخیره می‌شود و قابل دسترسی است.
یکی از ویژگی‌های برجسته بلاکچین اتریوم این است که عمومی و توزیع‌شده است. هر کسی می‌تواند به شبکه متصل شود، به نود تبدیل شود و یک نسخه از بلاکچین را دریافت کند. این ویژگی باعث می‌شود که بلاکچین اتریوم هیچ نقطه شکست واحدی نداشته باشد و از امنیت بالاتری برخوردار باشد.
بلاکچین اتریوم همچنین از شفافیت بالایی برخوردار است؛ تراکنش‌ها قابل رهگیری هستند و می‌توانید موجودی آدرس‌های مختلف را مشاهده کنید، البته بدون اینکه هویت افراد مشخص شود. علاوه بر این، اتریوم به دلیل ساختار بلوکی خود، در برابر سانسور مقاوم است؛ هر تغییر در داده‌های بلاک‌ها موجب غیرمعتبر شدن سایر بلاک‌ها می‌شود، بنابراین امکان دستکاری داده‌ها بسیار سخت و پیچیده است.
گس (Gas) در اتریوم چیست؟
گس (Gas) در اتریوم به کارمزد شبکه اطلاق می‌شود و مبلغی است که کاربران برای انجام تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم می‌پردازند. در واقع، گس به‌عنوان سوخت لازم برای پردازش عملیات‌ها در شبکه اتریوم عمل میکند. واحد اندازه‌گیری گس، گوئِی (Gwei) است، که هر ۱ اتر معادل ۱ میلیارد Gwei می‌باشد.
مقدار گس مورد نیاز به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله پیچیدگی قرارداد هوشمند و میزان شلوغی شبکه. به‌طور کلی، تراکنش‌های ساده گس کمتری نیاز دارند، در حالی که تراکنش‌های پیچیده‌تر مانند آن‌هایی که در پلتفرم‌های دیفای یا وام‌دهی بلاکچینی انجام می‌شوند، گس بیشتری مصرف می‌کنند. گس به‌طور مداوم تغییر میکند و نمی‌توان برای تمامی تراکنش‌ها یک کارمزد ثابت در نظر گرفت. در نتیجه، کاربران باید هنگام انجام تراکنش‌ها توجه داشته باشند که کارمزد در زمان‌های مختلف متفاوت است
شباهت‌های اتریوم و بیت کوین
بیت‌کوین (BTC) و اتریوم (ETH) هر دو ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند که در بازارهای جهانی معامله می‌شوند. این دو ارز دیجیتال بر اساس فناوری بلاکچین عمل می‌کنند و اطلاعات تمامی تراکنش‌ها و داده‌ها به‌صورت شفاف و دائمی در بلاکچین‌های خود ثبت می‌شود.
هم بیت‌کوین و هم اتریوم برای ذخیره‌سازی نیاز به کیف پول دیجیتال دارند که برای نگهداری و ارسال آنها استفاده می‌شود. این کیف پول‌ها می‌توانند آنلاین یا آفلاین باشند و امنیت تراکنش‌ها را تضمین می‌کنند.
یکی دیگر از شباهت‌های این دو ارز دیجیتال این است که هر دو شبکه عمومی و بدون نیاز به مجوز هستند. این بدین معناست که هر کسی می‌تواند به‌طور آزادانه از آنها استفاده کرده و تراکنش‌ها یا قراردادهای هوشمند را اجرا کند، بدون اینکه نیازی به تأیید یا مجوز از نهاد خاصی باشد. این ویژگی‌ها هر دو ارز را به سیستم‌های مالی غیرمتمرکز و شفاف تبدیل کرده‌اند.
تفاوت‌های بیت کوین و اتریوم
هدف اصلی بیت کوین ایجاد یک سیستم پولی غیرمتمرکز بود که صرفاً برای ذخیره ارزش و انجام تراکنش‌های مالی استفاده می‌شود. در واقع، بیت کوین تنها به عنوان یک ارز دیجیتال و پول عمل میکند. این در حالی است که اتریوم یک گام فراتر گذاشت و علاوه بر اینکه می‌تواند به‌عنوان ارز دیجیتال مورد استفاده قرار گیرد، این امکان را فراهم کرده تا بتوان کدهای کامپیوتری (قراردادهای هوشمند) را به‌طور غیرمتمرکز اجرا کرد و دنیای غیرمتمرکز را گسترش داد.
از نظر سرعت تراکنش‌ها، شبکه اتریوم سریع‌تر از بیت کوین عمل میکند. در حالی که تراکنش‌های بیت کوین ممکن است حدود یک ساعت زمان ببرد تا تأیید شوند، تراکنش‌های اتریوم تنها چند ثانیه طول می‌کشند تا به‌طور کامل پردازش و تأیید شوند.
تفاوت دیگری که بین این دو ارز وجود دارد، تعداد واحدهای در دسترس است. بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است که این ویژگی باعث افزایش ارزش آن در بلندمدت شده است. اما اتریوم هیچ محدودیتی برای عرضه ندارد، اگرچه تورم سالانه آن کنترل‌شده است و حدود ۴ درصد است، که این مقدار تحت شرایط خاص ممکن است کاهش یا افزایش یابد.
آینده اتریوم
آینده اتریوم پر از نوآوری و تغییرات بزرگ است. این شبکه بلاکچینی با ایجاد بستری غیرمتمرکز برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)، در حال بازتعریف نحوه تعامل ما با فناوری است. اتریوم به‌طور مداوم در حال بهبود است، از جمله با ارتقا به مکانیسم اثبات سهام (PoS) برای افزایش امنیت، کاهش مصرف انرژی و بهبود مقیاس‌پذیری. این تغییرات به آن کمک میکند تا در مقابل رقابت، جایگاه خود را تقویت کند. اتریوم به‌ویژه در دنیای وب ۳.۰، بستری برای ساخت برنامه‌هایی فراهم کرده که نه‌تنها غیرمتمرکز هستند بلکه دسترسی و کنترل داده‌ها را به کاربران باز می‌گردانند. همچنین با رشد دیفای (DeFi) و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)، اتریوم به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیجیتال تبدیل شده است. با توجه به توسعه مستمر و پذیرش گسترده‌تر، اتریوم در آینده به‌عنوان قلب تپنده بلاکچین و به‌ویژه فضای دیجیتال، نقش کلیدی در شکل‌دهی به آینده اینترنت و صنایع مختلف خواهد داشت.